Thị trường trái phiếu đóng vai trò là công cụ dự báo cho thị trường cổ phiếu (Phần 1)

MỐI QUAN HỆ GIỮA LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU VÀ CỔ PHIẾU:

• Phố Wall đánh giá thị trường trái phiếu như là một nguồn thông tin thông minh, bởi vì nó đã chứng minh khả năng dự báo kết quả kinh tế trong tương lai.

• Khi phân tích tương tác giữa thị trường trái phiếu và cổ phiếu, các nhà giao dịch thường xem xét hình dạng của đường cong lợi suất để hiểu rõ hơn về chu kỳ kinh doanh và dự đoán hiệu suất vốn cổ phần.

• Có bốn loại hình cơ bản của đường cong lợi suất: bear steepener, bear flattener, bull steepener và bull flattener

Pipscollector.com - Tại Phố Wall, các nhà giao dịch thường nhấn mạnh rằng thị trường trái phiếu là nguồn thông tin thông minh, có khả năng dự đoán mức tăng trưởng sản lượng, lạm phát và lãi suất - ba yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế nói chung và ảnh hưởng lớn đến các tài sản tài chính.

Dựa trên nhận thức này, các nhà đầu tư đôi khi dồn sự tập trung vào trái phiếu, xem xét những khúc quanh của đường cong lợi suất, với hy vọng thu thập được thông tin về hiệu quả kinh tế trong tương lai và các xu hướng mới nổi.

Hệ thống tài chính có tính kết nối cao. Do vậy, sẽ là hợp lý khi các tín hiệu do một thị trường phát ra đôi khi có thể trở thành một chỉ báo - thậm chí là công cụ dự báo cho một thị trường khác chậm hơn hoặc kém hiệu quả trong việc tích hợp các dữ liệu mới.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ để khám phá xem làm thế nào mà hình dạng/độ dốc của đường cong lợi suất có thể đưa ra những manh mối về lợi nhuận vốn cổ phần trong tương lai, cũng như xác định những nhóm cổ phiếu dẫn đầu thị trường, bằng cách cung cấp cái nhìn sâu sắc về chu kỳ kinh doanh.

Trước khi đi sâu vào các chi tiết này, hãy cùng làm quen với các khái niệm quan trọng.

ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ MỸ

Đường cong lợi suất của trái phiếu chính phủ Mỹ là biểu đồ thể hiện lợi suất theo các kỳ hạn khác nhau trong chu kỳ đáo hạn, từ qua đêm đến 30 năm. Nó minh họa lợi nhuận mà nhà đầu tư có thể thu được bằng cách cho vay tiền cho chính phủ Mỹ trong thời gian cụ thể, với trục tung hiển thị lợi suất chứng khoán và trục hoành biểu diễn thời gian vay.

Hình dạng của đường cong có thể đa dạng, nhưng trong môi trường kinh tế khỏe mạnh, thường có xu hướng tăng lên do công cụ nợ dài hạn mang lại lợi suất cao hơn để bù đắp cho rủi ro bổ sung như lạm phát và thời hạn (xem hình dưới). Ví dụ, trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm thường có lợi suất cao hơn so với trái phiếu 10 năm, và trái phiếu 10 năm có lợi suất cao hơn trái phiếu 2 năm.

ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU

Mặc dù hiếm khi xảy ra, có thời điểm trái phiếu dài hạn có lợi suất thấp hơn trái phiếu ngắn hạn, tạo ra cấu trúc lợi suất giảm dần. Khi điều này xảy ra, chúng ta nói về đường điều hòa lợi suất đảo ngược.

Thường, đường điều hòa lợi suất đảo ngược sau khi ngân hàng trung ương tăng lãi suất ngắn hạn để kiểm soát sự nóng bỏng của nền kinh tế, dẫn đến giảm hoạt động kinh doanh và áp lực lên triển vọng tăng trưởng.

Khi chính sách tiền tệ có hiệu quả hạn chế đối với nền kinh tế, các nhà đầu tư thường đặt cược vào việc lãi suất sẽ giảm trong tương lai để giải quyết tình trạng suy thoái và giảm phát. Những giả định này khiến lợi suất của trái phiếu có kỳ hạn dài giảm xuống dưới mức lợi suất ngắn hạn, gây ra hiện tượng đảo ngược đường điều hòa lợi suất trái phiếu.

Lịch sử cho thấy rằng hiện tượng đảo ngược này thường là dấu hiệu cảnh báo về sự suy thoái kinh tế. Thực tế, trong thời kỳ sau Thế chiến thứ hai, mỗi lần đảo ngược đường điều hòa lợi suất (giữa trái phiếu kỳ hạn 3 tháng và 10 năm) thường điều trùng với một cuộc suy thoái kinh tế.

ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU ĐẢO NGƯỢC

Thay vì tập trung vào cấu trúc lợi suất toàn bộ thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ, người giao dịch thường so sánh hai lợi suất tại hai kỳ hạn cụ thể và xem xét chênh lệch giữa chúng, được đo bằng điểm cơ bản, gọi là "đường cong lợi suất đảo chiều". Các đường biến động này thường được phân tích và thường xuyên được thảo luận trên các phương tiện truyền thông tài chính, bao gồm:

• Đường cong 2 năm/10 năm: thể hiện sự chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm và lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm.

• Đường cong 3 tháng/10 năm: thể hiện sự chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm và lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 tháng.

ĐƯỜNG CONG 2 NĂM/10 NĂM VÀ 3 THÁNG/10 NĂM TÍNH TỪ NĂM 2020

 

CHÊNH LỆCH TRONG ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU

Khi hoạt động kinh tế, kỳ vọng lạm phát, triển vọng chính sách tiền tệ và điều kiện thanh khoản thay đổi, sự chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ dài hạn và ngắn hạn cũng sẽ thay đổi. Khi chênh lệch lợi suất tăng lên, mức độ chênh lệch giữa lợi suất trái phiếu dài hạn và lợi suất ngắn hạn sẽ mở rộng, và đường cong sẽ có hình dạng dốc lên. Ngược lại, khi chênh lệch giữa các kỳ hạn bị thu hẹp, đường cong lợi suất sẽ trở nên phẳng hơn.

Mức độ chênh lệch lợi suất có thể biến đổi vì nhiều nguyên nhân; ví dụ, nó có thể duy trì ổn định vì lợi suất dài hạn giảm và/hoặc lợi suất ngắn hạn tăng (hoặc cả hai đều áp dụng). Những biến động quanh đường cong lợi suất trái phiếu là một chỉ báo về chu kỳ kinh doanh hiệu quả theo thời gian thực và do đó có thể hỗ trợ trong việc phát triển các chiến lược giao dịch toàn cầu. Ví dụ, các nhà đầu tư kinh nghiệm thường xem xét hình dạng và độ dốc của đường cong lợi suất để điều chỉnh cấu trúc danh mục đầu tư chứng khoán và nhận diện các xu hướng kinh tế mới nổi.

BỐN HÌNH DẠNG KHÁC NHAU CỦA ĐƯỜNG CONG LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU

ưới đây là mô tả tóm tắt về bốn loại đường cong lợi suất trái phiếu cơ bản và cách chúng có thể giúp nhà đầu tư dự đoán những ngành có thể dẫn đầu đà tăng trên thị trường chứng khoán trong từng giai đoạn.

1.             Bear Steepener: lợi suất dài hạn tăng nhanh hơn lợi suất ngắn hạn, làm dốc đường cong lợi suất. Đây là môi trường ưa rủi ro, có xu hướng xuất hiện trong giai đoạn đầu của chu kỳ kinh doanh sau thời kỳ suy thoái, sau khi ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất và phát đi tín hiệu rằng họ sẽ giữ lãi suất ở mức thấp trong một thời gian để hỗ trợ quá trình phục hồi kinh tế. Chính sách tiền tệ này sẽ tạo ra bối cảnh lạm phát, nâng lãi suất dài hạn trong bối cảnh triển vọng cho hoạt động kinh tế và lạm phát trong tương lai được cải thiện.

Dòng tiền thông minh coi đây là điều kiện để thúc đẩy hầu hết các cổ phiếu tăng giá, đặc biệt là các lĩnh vực mang tính chu kỳ do tăng trưởng lợi nhuận nhanh hơn. Trong thời kỳ bear steepener, các cổ phiếu lĩnh vực vật liệu, công nghiệp và hàng tiêu dùng có xu hướng tăng đáng kể. Các cổ phiếu tài chính - ngân hàng, dựa vào hoạt động cho vay ngắn hạn và cho vay dài hạn, cũng hoạt động tốt trong những giai đoạn này nhờ biên lợi nhuận ròng mở rộng.

2.             Bear flattener: lợi suất trái phiếu ngắn hạn tăng nhanh hơn lợi suất trái phiếu dài hạn, khiến chênh lệch kỳ hạn bị nén lại và làm phẳng đường cong. Môi trường này diễn ra trong giai đoạn mở rộng và trước khi FED tăng lãi suất quỹ liên bang để kiểm soát áp lực lạm phát (phần trước của đường cong bị ảnh hưởng chủ yếu bởi kỳ vọng chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương).

Mức độ biến động trong giai đoạn này có thể cao hơn, nhưng tâm lý chấp nhận rủi ro vẫn sẽ chiếm ưu thế trên thị trường nhờ triển vọng lợi nhuận khả quan. Môi trường này sẽ tạo ra những sự hỗ trợ vững chắc cho cổ phiếu công nghệ, năng lượng và bất động sản.

3.             Bull steepener: lợi suất ngắn hạn giảm nhanh hơn lợi suất dài hạn, làm đường cong dốc lên. Môi trường này sẽ ghi nhận xu hướng e ngại rủi ro chiếm ưu thế, và thường là tín hiệu cảnh báo sớm về thời kỳ suy thoái, khi triển vọng kinh tế có nhiều bất ổn và ngân hàng trung ương đang cắt giảm lãi suất ngắn hạn để kích thích tăng trưởng.

Nhìn chung, cổ phiếu không hoạt động tốt trong môi trường này. Các lĩnh vực cổ phiếu phòng thủ như tiện ích và mặt hàng thiết yếu có xu hướng hoạt động tốt hơn mức trung bình thị trường, trong khi các nhóm cổ phiếu công nghệ và vật liệu sẽ gặp khó khăn.

4.             Bull flattener: lợi suất dài hạn giảm nhanh hơn lãi suất ngắn hạn, làm phẳng đường cong lợi suất trái phiếu. Việc thu hẹp mức chênh lệch được thúc đẩy chủ yếu bởi các lực lượng thị trường trong bối cảnh kỳ vọng lạm phát dài hạn giảm có triển vọng tăng trưởng xấu đi. Môi trường này là dấu hiệu cảnh báo sự hỗn loạn trên thị trường tài chính và thường bùng phát vào cuối chu kỳ kinh doanh khi các nhà đầu tư bắt đầu định giá khả năng xảy ra suy thoái và giảm phát.

Khi môi trường này xuất hiện, các nhà đầu tư cổ phiếu sẽ bắt đầu hướng danh mục đầu tư của họ sang những tài sản có chất lượng cao hơn như một hàng rào chống lại sự biến động gia tăng. Cổ phiếu hàng tiêu dùng thiết yếu và tiện ích sẽ là nhóm dẫn dắt thị trường, trong khi các cổ phiếu chu kỳ sẽ có hiệu suất kém, trong bối cảnh lợi nhuận doanh nghiệp suy giảm tại các lĩnh vực nhạy cảm về kinh tế.

Lưu ý: Ký hiệu 'bò' và 'gấu' đề cập đến những gì xảy ra với giá trái phiếu. Ví dụ, trong cơ chế bear flattener, khi lãi suất ngắn hạn tăng nhanh hơn lãi suất dài hạn, Trái phiếu chính phủ Mỹ ngắn hạn đang được bán, khiến giá của chúng giảm. Hãy nhớ rằng giá trái phiếu và lợi suất luôn biến động trái ngược nhau.

Hình dạng của đường cong lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ chủ yếu bị ảnh hưởng bởi kỳ vọng lạm phát, triển vọng tăng trưởng kinh tế và triển vọng chính sách tiền tệ. Căn cứ vào việc đường cong lợi suất có liên quan tới các biến số quan trọng về nền kinh tế hiện tại và tương lai, đây là một chỉ báo hữu ích hàng đầu về chu kỳ kinh doanh.

Dựa trên giả định này, các nhà đầu tư vốn cổ phần thường sử dụng hình dạng của đường cong làm công cụ dự báo để dự đoán những nhóm cổ phiếu có thể dẫn đầu thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, dự báo này không nên được thực hiện riêng lẻ vì trái phiếu có thể đưa ra tín hiệu sai như với bất kỳ công cụ nào. Điều đó cho thấy, phân tích từ trên xuống và từ dưới lên thường có hiệu quả tốt nhất khi tạo danh mục đầu tư cân bằng, đa dạng và ít biến động.

Đọc thêm các bài viết tại chuyên mục Nội dung giáo dục để cập nhật các kiến thức forex mới nhất từ Pipscollector.

- Pipscollector -